ΥΛΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ 1

8.1. Εισαγωγή: η οπτική του δημιουργού

  • Το ντοκιμαντέρ είναι ένας τρόπος να βλέπουμε τον κόσμο με άλλα μάτια.

  • Τα ντοκιμαντέρ αφηγούνται ιστορίες που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την κοινωνία και το σύμπαν, αντλώντας υλικό από την ίδια την πραγματικότητα.

  • Η πραγματικότητα έχει πολλές όψεις, και κάθε δημιουργός έχει τη δική του μοναδική οπτική.

8.3. Θέμα

  • Αναζητούμε το θέμα μας, ξεκινώντας από την περιέργειά μας για την ίδια τη ζωή, τους ανθρώπους, τους τόπους και τα γεγονότα.

  • Ακόμα και ένα μικρό, απλό θέμα μπορεί να γεννήσει μια σπουδαία ταινία.

  • Το ντοκιμαντέρ δεν είναι υποχρεωμένο να δίνει απαντήσεις, οφείλει όμως να θέτει ερωτήματα.

8.2. Είδη ντοκιμαντέρ

  • Ανάλογα με τον στόχο τους: ντοκιμαντέρ πληροφόρησης, καταγγελίας, προπαγάνδας, κλπ.

  • Ανάλογα με το θέμα τους: ιστορικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό, πολιτικό, ταξιδιωτικό, βιογραφικό, επιστημονικό, εθνογραφικό, κλπ.

  • Ανάλογα με το στυλ γραφής τους: ντοκιμαντέρ παρατήρησης, δημιουργικό, δραματοποιημένο, κλπ.

  • Σε όλα αυτά τα είδη ντοκιμαντέρ ΔΕΝ συγκαταλέγονται τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ, ούτε τα ριάλιτι.

8.4. Έρευνα

  • Βρίσκουμε τις πηγές μας και τις αξιολογούμε ως προς την εγκυρότητά τους.

  • Αναζητούμε πληροφορίες στο ίντερνετ, σε βιβλία, εφημερίδες και πάσης φύσεως αρχεία.

  • Ποιοι είναι οι χαρακτήρες μας και πώς συνδέονται μεταξύ τους; Τι μας ενδιαφέρει να μάθουμε από αυτούς;

  • Σε ποιους χώρους θα κινηθούμε; Τι θα δείξουμε;

  • Γράφουμε μια σύνοψη με σκοπό να περιγράψουμε την ιστορία που πρόκειται να αφηγηθούμε.

8.5. Δημιουργικές επιλογές

  • Κάθε ντοκιμαντέρ έχει το δικό του ύφος.

  • Παίρνουμε αποφάσεις για την αφηγηματική δομή, την αισθητική και τα εκφραστικά μέσα που θα χρησιμοποιήσουμε.

  • Θα παρατηρήσουμε διακριτικά την πραγματικότητα, θα παραθέσουμε πληροφορίες, ή μήπως θα ακολουθήσουμε μια πιο συναισθηματική προσέγγιση;

  • Θα εμπλακούμε προσωπικά στην αφήγηση; Θα βάλουμε σπικάζ; Συνεντεύξεις; Χρήση αρχειακού υλικού;

8.6. Προετοιμασία γυρίσματος

  • Κάνουμε ρεπεράζ και βλέπουμε τους χώρους που θα κινηματογραφήσουμε.

  • Εντοπίζουμε πιθανά προβλήματα που μπορεί να μας δυσκολέψουν, όπως η ύπαρξη ανεπιθύμητων πηγών θορύβου.

  • Μοιράζουμε τους ρόλους του συνεργείου, ώστε να ξέρουμε ποιος θα αναλάβει τι.

  • Επιλέγουμε και τσεκάρουμε τον εξοπλισμό που θα χρειαστούμε για το γύρισμα.

  • Εάν δεν έχουμε πρόσβαση σε επαγγελματικό εξοπλισμό, βρίσκουμε λύσεις που θα καλύψουν τις ανάγκες μας.

8.7. Συμπληρωματικές συμβουλές (tips)

  • Πριν ξεκινήσετε την έρευνα και την προετοιμασία του ντοκιμαντέρ σας σκεφτείτε καλά τι είδους θεματολογία σας απασχολεί και γιατί.

  • Επικεντρωθείτε σε κάτι συγκεκριμένο και όχι σε ένα τεράστιο θέμα που θα ήθελε ολόκληρη σειρά ωριαίων ντοκιμαντέρ για να καλυφθεί.

  • Το σενάριο στο ντοκιμαντέρ

Στο ντοκιμαντέρ που προορίζεται να συλλάβει κάποια πτυχή της «πραγματικής ζωής»

συνήθως δεν υπάρχει σενάριο μια και δεν είναι εύκολο να προβλέψουμε την πραγματικότητα.

Έτσι έχουμε δυο διαφορετικές περιπτώσεις:

1.Τα ντοκιμαντέρ παρατήρησης, που στη θέση του σεναρίου ακολουθούν ένα treatment , δηλαδή μια γενική περιγραφή του θέματός. Σε αυτή την περίπτωση το σενάριο γράφετε αφού ολοκληρωθούν τα γυρίσματα και κατά την διάρκεια του μοντάζ.

2.Τα ντοκιμαντέρ που μπορούμε να κατασκευάσουμε τη δομή τους εκ των προτέρων και έτσι ακολουθούμε συγκεκριμένο σενάριο, πχ δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ, ιστορικά, επιστημονικά , ντοκιμαντέρ δοκιμιακής κατεύθυνσης, κ.α.

  • Όταν έχουμε την κάμερα στο χέρι καλό είναι να χρησιμοποιούμε ευρυγώνιο φακό για να μην είναι κουνημένα τα πλάνα μας.

  • Προσέχουμε στις κινήσεις της κάμερας να ξέρουμε πού αρχίζει και που τελειώνει το πανοραμίκ ή το βερτικάλ μας, τα οποία πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν πιο ομαλά.

  • Μάθετε καλά τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιήσετε στο γύρισμα, δίνοντας βάρος στα τεχνικά χαρακτηριστικά που μπορεί να σας δημιουργήσουν προβλήματα (π.χ. διαφορετικά format που δεν είναι συμβατά μεταξύ τους).